Karcinom pluća
Rak (Karcinom) pluća je u svetu glavni uzrok smrtnosti kada se posmatraju sve kategorije maligniteta. Globalno, tokom prošle godine bilo je 2,2 miliona novih slučajeva raka pluća, dok je našoj zemlji zabeleženo oko 6500 novih slučajeva raka pluća. Rak pluća je vodeći uzročnik smrti od karcinoma i kod muškaraca i kod žena. Kada je reč o stopi obolevanja, kod žena je treći malignitet, nakon raka dojke i debelog creva, a kod muškaraca vodeći.
Vreme je važno kod raka pluća
Preživljavanje uglavnom zavisi od stadijuma u kojem se rak pluća dijagnostikuje. Što je ranija dijagnoza to su bolje prognoze. Loša prognoza se umnogome pripisuje tome što većina pacijenata dobije dijagnozu u uznapredovalom stadijumu, čak više od 65% obolelih.
Kašnjenje u dijagnostici raka pluća i veći procenat bolesti u uznapredovalom stadijumu dovodi nas u situaciju povećane stope smrtnosti nakon 5 godina od dijagnoze.
Rana dijagnoza raka pluća može da promeni ishod nabolje.
Rak pluća ima rapidnu progresiju, pa je svaki izgubljeni dan važan.
Rizik od raka pluća
Osobe koje puše u većem su riziku od raka pluća, iako se on može javiti i kod onih ljudi koji nikada nisu pušili. Rizik od raka pluća povećava se dužinom vremena tokom kojeg je osoba pušila i brojem popušenih cigareta. Genetska predispozicija može uticati na nastanak karcinoma pluća, ali i izloženost štetnim inhalatornim agensima, profesionalna ekspozicija i aerozagađenje su takođe faktori rizika za nastanak karcinoma pluća.
Simptomi raka pluća
Neke osobe imaju simptome u ranom stadijumu karcinoma pluća, ali većina karcinoma pluća uglavnom ne daje nikakve simptome sve dok se bolest ne raširi. Karcinom može da se dijagnostikuje u ranom stadijumu ukoliko se javi lekaru čim se primete prvi simptomi, kada je povoljniji ishod lečenja.
Kašalj koji ne prolazi ili se pogoršava, iskašljavanje krvi ili crvenkastog ispljuvka, bol u grudnom košu koji se pogoršava prilikom dubokog udaha, kašlja ili smejanja, promuklost, gubitak apetita, neobjašnjivi gubitak težine, kratak dah, osećaj umora ili slabosti, često ponavljanje upale pluća, novi simptomi „sviranja u grudima“. Sve su to simptomi koji zvone za alarm da treba da posetite lekara.
Važno je što pre posetiti lekara, bez obzira na to što većinu simptoma najverovatnije prouzrokuje nešto što nije karcinom pluća.
Jer u današnje vreme, rano uspostavljanje dijagnoze karcinoma pluća, zajedno sa inovativnim terapijama, može da pruži veće šanse za preživljavanje.
Prim Dr Goran Stojanović